In een steelpannetje met een klein laagje water zie ik de havervlokken langzaam in een pap veranderen. De zak havermout uit Nederland is inmiddels op, dus heb ik de IJslandse Tröllahafrar aangebroken. Tröllahafrar is gigantische haver vertaald naar het Nederlands, het is verpakt in Reykjavik, maar ik betwijfel of het ook in IJsland verbouwd is. In IJsland wordt namelijk nog niet op grote schaal haver verbouwd. Dat de haver gigantisch genoemd wordt op de verpakking, zie ik ook terug in de kooktijd. De grovere vlokken nemen trager water op en het duurt langer voordat ze in pap veranderen. Grovere vlokken werken vast goed in granola en koekjes maar om te koken heb ik toch liever fijnere havervlokken. Over de grootte van haverkorrels gaat mijn onderzoek bij de agrarische universiteit van IJsland. Welke haver is eigenlijk geschikt om te koken en om meel van te maken? En kan deze haver ook in IJsland geteeld worden?

Om achter de antwoorden van deze vragen te komen bepaal ik eerst de grootte van de haverkorrels, die vorige jaar in IJsland geoogst zijn. Ik doe dat door ze te zeven. Ik gebruik hiervoor twee verschillende zeven met rechthoekige openingen waar een haverkorrel, mits hij smal genoeg is, precies door kan vallen. Hoewel ik opschrijf hoeveel haver door de twee zeven valt, hoop ik stiekem dat een paar soorten op de grootste zeef blijven liggen. Brede en dikke haverkorrels zijn namelijk geschikter om havermeel van te maken. Nadat alle 160 zakjes met haver gezeefd zijn en mijn toetsenbord vol haverstof ligt, kan het pellen van de haver beginnen.

Want voordat haverkorrels geplet kunnen worden tot havermout moeten ze eerst gepeld worden. De taaie schil om de haverkorrel kan namelijk niet door mensen verteerd worden. Dit pellen wordt ook wel ´dehullen´ genoemd, wordt gedaan met een ´dehullingmachine´. Terwijl in fabrieken haver met grote machines machinaal gepeld wordt, gebruikt de agrarische universiteit een kleine ‘dehullingmachine’ die met de hand bediend kan worden omdat slechts kleine hoeveelheden haver verwerkt hoeven te worden.

Het ‘dehullen’ begint bij het afwegen van de haverzakjes. Daarna laat ik de inhoud van de zakjes voorzichtig bovenin de machine vallen. Dan start ik de machine met twee knoppen en haal het schuifje dat de haverkorrels tegenhoudt langzaam omhoog. De ´dehuller´ blaast onder een druk van 5 bar de haverkorrels door de verschillende compartimenten. Door de beweging en de luchtdruk verliezen de haverkorrels hun schil.

De lichte schilletjes worden omhoog geblazen en zo gescheiden van de zwaardere korrels. Als ik de machine na een halve minuut uitzet en de hendel op discharge zet, vallen de gepelde haverkorrels in het rechtercompartiment. De lichte schilletjes belanden in het linker compartiment. Deze schillen, ook wel het kaf genoemd, gooi ik weg. Vervolgens weeg ik de haverkorrels en bepaal hoeveel gram haver succesvol ontdaan is van hun schil.

Hoe makkelijk de schil van de haverkorrels te verwijderen is, zegt iets over hoe goed je er meel van kan maken. Tussen de haversoorten kan ik al verschil zien. Sommige haverkorrels hebben helemaal geen schillen meer terwijl andere nauwelijks ontdaan zijn van hun schil. Verder zijn de groene, dus niet rijpe haverkorrels niet goed onthuld en zijn de korrels in stukjes gebroken. Het kaf is dus niet altijd even makkelijk van het koren te scheiden.